Helena Vandersteen over Suske en Wiske

Helena Vandersteen, de oudste dochter van Willy Vandersteen, is nu te horen in De Perfecte Podcast. Als een van ‘De Erven Vandersteen’, geeft zij leiding aan Studio Vandersteen en vertelt ze in ons gesprek over haar vader, het befaamde testament, zijn Kaproen tekeningen én over het ontslag van Marc Verhaegen.

Spotify openen iTunes openen Anchor openen Google Podcasts openen

Vijfentwintig jaar oud is Willy Vandersteen als zijn gezin in 1938 wordt uitgebreid met de komst van zijn eerste dochter, Helena Vandersteen. Het meisje groeit in de eerste jaren van haar leven op tijdens de oorlogsjaren in Antwerpen. Ze inspireert haar creatieve vader. Haar olijke oogopslag en pittige karakter zetten hem ertoe aan om in de herfst van 1943 een guitig figuurtje op papier te zetten, die hij de naam ‘Wiske’ meegeeft. Kort daarna staat er een verhuizing naar Brussel op het programma. Een van vele verhuizingen.

Rikki en Wiske in Chokowakije Suske en Wiske 75 jaar
De eerste tekeningen van Wiske door Vandersteen

Helena ziet het succes van haar vader van dichtbij groeien. En ook het gezin groeit. Ze krijgt in 1940 een broer, Robert (Bob), en later nog twee zussen, Christiane en Lilianne. De werklust van vader Willy is immens en als gezin is het bij tijd en wijlen lastig om vader te zien. Gaat het gezin gezamenlijk op vakantie, dan haakt hij voor enkele dagen aan, maar gaat daarna weer vlijtig aan de slag. Hoe dat voor Helena als kind was en hoe het gezin verder draaide, komt eveneens aan de orde in ons gesprek.

Helena Vandersteen Willy Vandersteen Bob Vandersteen
Helena Vandersteen, Willy Vandersteen en Bob Vandersteen samen op de bank, waarbij vader kleurrijk voordraagt uit eigen werk.

Leeslijst voor bij De Perfecte Podcast met Helena Vandersteen

Voor deze aflevering van de podcast is er ook weer een handzaam leeslijstje om erbij te pakken.  En ontbreken de albums nog in je verzameling, dan heb je een mooie aanleiding om die weer te zoeken op beurzen, bij kringloopwinkels of in je favoriete stripspeciaalzaak.

– ‘Zo Ik Een Riddertje Was‘ van Willy Vandersteen
– ‘De Zwarte Madam’ (140)
– ‘De Ringelingschat’ (137)
– ‘De Gouden Cirkel’ (118)
– ‘De Belhamelbende’ (189)
– ‘De Zeven Schaken’ (245)
– ‘Studio Vandersteen, de kroniek een Legende‘ van Ronald Grossey
– ”Willy Vandersteen, de Brueghel van het Beeldverhaal’ door Peter van Hooydonk.
– ‘Oosters Cocktail‘ van Maria Rosseels

Kijk voor aanvullend beeldmateriaal ook zeker op Instagram, Twitter en Facebook.

Willy Vandersteen en Maria Rosseels op reis in Japan

Als we het laatstgenoemde boek bespreken, dan hoor je een fragment van een polygoonjournaal uit 1959. Dankzij Beeld & Geluid in Hilversum heb ik daar ook in de podcast gebruik van mogen maken. Hieronder zie je de video met bijbehorende beelden van de storm die in 1959 Japan teisterde. Vandersteen en Rosseels waren op dat moment in het land voor hun reis met KLM en zij omschrijft het ook in haar boek.

Vandersteen tekende ook enkele tekeningen ter illustratie bij het boek, variërend van indrukwekkende scenes tot grappige gags. Zo vertelt Rosseels in het boek over een bezoek aan een geisha, waarbij het hele gezelschap spelletjes en dansjes leert uitvoeren. Dat gebeurt onder het toeziend oog van hun gastvrouw. En tijdens de hevige regens is Vandersteen ook alert…

Maria Rosseels Oosters Cocktail Willy Vandersteen De Gouden Cirkel Japan Tyfoon typhoon Vera 1959

Na de reis keerde Vandersteen volledig geïnspireerd terug en putte hij voor meerdere verhalen en reeksen uit zijn reiservaringen. Ook voor kleine dingen in het dagelijks bestaan keerde de herinnering aan Japan terug. 

Wiske Kimono De Gouden Cirkel Willy Vandersteen Suske en Wiske stripknip poezie-album
Deze tekening uit een poëzie-album maakte Vandersteen in de periode tussen 1959 en 1961 voor ‘Annie’, een meisje dat inmiddels haar album met zorg koestert vanwege deze bijzondere herinnering. bron: Stripknip op Facebook.

In het gesprek komt ook een specifiek plaatje uit ‘De Belhamelbende’ aan bod. Een winkel die ik altijd opvallend gedetailleerd getekend vond. Dat gaat om het onderstaande plaatje. 

Helena Vandersteen Kalmthout boetiek Beauvoislaan Dzin De Belhamelbende Suske en Wiske
Op de hoek van de Beauvoislaan en de Kapellensesteenweg (waaraan het huis ligt waarop de villa van Krimson gebaseerd is) is nu een nieuw bankgebouw gevestigd. Vroeger stond hier echter de boetiek van Helena Vandersteen.
Willy Vandersteen Joekie Robert en Bertrand buste standbeeld Suske en Wiske De Perfecte Podcast
Op de foto van Helena Vandersteen bovenaan het artikel zie je het borstbeeld wat haar opa maakte van zijn zoon Willy Vandersteen. Het beeld stond lange tijd in Vandersteens werkkamer en stond model voor de Moldavische prins Joekie uit Robert en Bertrand.

De pseudoniemen Kaproen en WIL van Vandersteen

Toch is het niet alles goud wat er blinkt. Er zijn rafelrandjes aan de carrière van Vandersteen. En niet de minste. In de oorlog tekende hij namelijk onder het pseudoniem Kaproen enkele antisemitische spotprenten voor gecollaboreerde bladen, zoals weekblad De Nationale Socialist. Er waren nadien al lange tijd vermoedens dat hij verantwoordelijk was voor de tekeningen. Hard bewijs daarvoor was er echter lange tijd niet.

Willy Vandersteen Kaproen De Perfecte Podcast Suske en Wiske
Een aantal spotprenten die Vandersteen tekende voor de . Details hierover zijn te lezen in het onderzoeksrapport van Historisch projectbureau Geheugen Collectief. 

Om het hardnekkige gerucht voor eens en altijd uit de wereld te helpen, lieten de erven Vandersteen onderzoek doen naar het handelen van Vandersteen in die tijd. Historisch projectbureau Geheugen Collectief werd ingeschakeld om de onderste steen boven te krijgen, waar ze ook ten dele in geslaagd zijn. Ze toonden middels enkele betalingsregistraties aan dat Vandersteen betaald heeft gekregen voor zijn werk. Daarmee werd hij postuum alsnog ontmaskerd als Kaproen. Zelf heeft Vandersteen altijd enige betrokkenheid met de kwestie ontkend

Het hele onderzoeksrapport is hier te lezen.

Nu was hij vanaf 1944 ook actief onder het pseudoniem  WIL. Daaronder brengt hij ook spotprenten uit die inhoudelijk juist tegen de bezetter geënt waren. Een voorbeeld daarvan is Dappere Jan, een stripheld die zich verzet tegen de Nazi’s en hen klop geeft dat het een lieve lust is. 

Dappere Jan - Willy Vandersteen

Studio Vandersteen anno 2022

Mevrouw Vandersteen is nog steeds betrokken bij Studio Vandersteen, al zijn er ontwikkelingen gaande op dat vlak, zo vertelt ze. Studio Vandersteen wordt beheerd door haar zoon Tom Wilequet vanuit een nieuw kantoorgebouw tegenover station Heide (dat ook in ‘De Belhamelbende’ te zien is).

Studio Vandersteen Heide Kalmthout Suske en Wiske

Hoe de toekomst van Suske en Wiske er op langere termijn uit gaat zien is en blijft koffiedik kijken. Zoals je hoort in het intro van het gesprek met Helena Vandersteen, had haar vader in 1945 nooit vermoed dat de strip meer dan 75 jaar later nog steeds zou bestaan. Als het echter aan ons lezers ligt, komen er nog vele jaren leesplezier bij. 

Wat is jouw favoriete Suske en Wiske aller tijden en waarom?

Heb je nou genoten van deze aflevering van de podcast, laat het dan weten. Je kan een voice-bericht insturen, een recensie achterlaten in je favoriete podcast app of sterren en likes uitdelen. Wat je óók kunt doen is doorgeven wat jouw favoriete Suske en Wiske is. Dat doe je hier.

Eén antwoord op “Helena Vandersteen over Suske en Wiske”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *